डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी दिलेला संदेश – “शिका, संघटित व्हा, संघर्ष करा” – आजही लाखो अनुयायांचे प्रेरणास्त्रोत आहेत. पूर्वी ही चळवळ सभा, पोस्टर, पत्रके, आणि गावोगावी प्रचाराद्वारे पुढे जात होती. पण २१व्या शतकात, सोशल मीडिया हेच नवे रणांगण बनले आहे.
सोशल मीडियाचं सामर्थ्य
आज जगात सर्वाधिक लोकसंख्या मोबाईल व इंटरनेटवर आहे. फेसबुक, ट्विटर, यूट्यूब, इन्स्टाग्राम, व्हॉट्सॲप या माध्यमांमुळे विचार आणि माहिती झपाट्याने पसरते. याचा उपयोग आंबेडकरी चळवळीने प्रभावीपणे केला आहे.
-
फेसबुक Live सभा,
-
भीमगीतांचे यूट्यूब व्हिडीओ,
-
आंबेडकरी विचारांची मीम्स व reels,
-
डिजिटल वेबसाईट्स ( www.brambedkar.in )
या सर्व गोष्टी आजच्या पिढीला नव्या पद्धतीने जोडत आहेत.
नव्या पिढीचा सहभाग
सोशल मीडियावर कार्यरत असलेल्या अनेक भीमयुवा पेजेस, चॅनेल्स, आणि इन्फ्लुएन्सर्स सामाजिक अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवत आहेत.
-
“#JaiBhim” ट्रेंड करतो,
-
आंबेडकरी इतिहास सादर केला जातो,
-
संविधान व मानवाधिकारांवरील चर्चा होते.
हे सर्व बाबासाहेबांचे विचार लोकांपर्यंत पोहोचवण्याचे नवे माध्यम बनले आहे.
फायदे काय?
-
प्रचाराची गती वाढली – अगदी एका क्लिकमध्ये विचार हजारो लोकांपर्यंत.
-
तरुणाईची जोडणी – सोशल मीडियावर तरुण वर्ग अधिक सक्रिय आहे.
-
अर्थव्यवस्थेवर खर्च कमी – पारंपरिक प्रचारापेक्षा फारच कमी खर्चात काम होऊ शकते.
-
सामाजिक प्रश्न मांडण्याची संधी – जातीवाद, भेदभाव, अन्याय यावर खुलेपणाने चर्चा करता येते.
आव्हाने
-
फेक न्यूज आणि चुकीची माहिती – आंबेडकरी चळवळीविरुद्ध खोटी माहिती पसरवली जाते.
-
विचारांपेक्षा नारेवाद – केवळ जोशात पोस्ट, पण कृती नाही – हा धोका आहे.
-
मतभेदामुळे फूट – सोशल मीडियावर एकजूट होण्याऐवजी अनेकदा गटातट पडतात.
काय करावे?
-
सत्य आणि अभ्यासाधारित माहितीच शेअर करा
-
डॉ. आंबेडकरांचे मूळ ग्रंथ व भाषणांचे व्हिडिओ शेअर करा
-
सभ्य व शिस्तबद्ध चर्चा वाढवा
-
सामाजिक कार्याचा अहवाल व्हर्च्युअली मांडावा
निष्कर्ष
सामाजिक मीडिया ही तलवारासारखी आहे – ती ज्ञान व परिवर्तनासाठी वापरली, तर ती आंबेडकरी चळवळीचे अमोघ अस्त्र ठरू शकते. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे विचार अधिकाधिक लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी, सत्य सांगण्यासाठी, आणि नव्या पिढीला जागृत करण्यासाठी हे माध्यम महत्त्वाचे ठरत आहे.
भविष्यातील आंबेडकरी चळवळ – ही डिजिटल आणि बौद्धिक क्रांती असणार आहे.
जय भीम!
