ही ओळ आपल्या जीवनदृष्टीला नवा आयाम देणारी आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी आपल्या ह्या मोजक्या शब्दांत संपूर्ण जीवनाचे सार सांगितले आहे. या वाक्यामध्ये त्यांच्या वैचारिक, सामाजिक आणि नैतिक दृष्टीकोनाचा खोल परिणाम दिसून येतो.
या विधानाचा अर्थ काय?
“लांबचौडं” म्हणजे केवळ दीर्घ आयुष्य – कित्येक वर्षे जगणे. पण बाबासाहेब सांगतात की आयुष्याची खरी किंमत त्याच्या लांबीवर नाही, तर त्याच्या महात्म्यावर, सार्थकतेवर, आणि उपयुक्ततेवर असते.
महान जीवन म्हणजे असे जीवन जे इतरांसाठी प्रेरणादायी ठरते, समाजासाठी काहीतरी मोलाचे योगदान देते आणि उच्च मूल्यांवर आधारित असते.
बाबासाहेबांचे स्वतःचे जीवनच उदाहरण
बाबासाहेबांचे जीवन हे त्या म्हणीचे सर्वोत्तम उदाहरण आहे. त्यांनी जात-पात, विषमता, आणि अज्ञानाविरुद्ध आयुष्यभर संघर्ष केला. ते फक्त संविधानाचे शिल्पकार नव्हते, तर सामाजिक क्रांतीचे अग्रदूत होते.
त्यांनी उच्च शिक्षण घेतले, समाजासाठी कायदे रचले, अस्पृश्यतेविरुद्ध लढा दिला, आणि लाखो लोकांना आत्मसन्मानाने जगायला शिकवले. त्यांच्या जीवनाची लांबीपेक्षा त्याचा प्रभाव हा अधिक मोठा होता.
आधुनिक काळातील संदर्भ
आजच्या धकाधकीच्या जीवनात अनेकदा आपण यश, पैसा, किंवा दीर्घायुष्य हेच ध्येय मानतो. पण बाबासाहेबांचे हे वचन आपल्याला आठवण करून देते की जीवनाची गुणवत्ता अधिक महत्त्वाची आहे, प्रमाण नव्हे.
आजही जर आपण आपल्या आयुष्याचा विचार केला तर हा प्रश्न विचारावा लागतो – “मी जे जगतो आहे, त्याने कोणाला काही उपयोग होत आहे का?”
निष्कर्ष
“जीवन महान असावं, लांबचौडं नाही” हे फक्त एक वाक्य नाही, तर एक जीवनधर्म आहे. बाबासाहेबांनी दाखवलेला मार्ग आपण सर्वांनी अंगीकारायला हवा – म्हणजे आपले जीवन खरंच “महान” होईल.
