तृतीय लिंग समुदायासाठी संविधानाचे संरक्षण

1. तृतीय लिंग म्हणजे काय? तृतीय लिंग (Third Gender) म्हणजे पुरुष किंवा स्त्री या पारंपरिक लिंग श्रेणींपेक्षा वेगळ्या ओळखीचे लोक. यात ट्रान्सजेंडर, हिजडा किंवा इतर लिंग ओळख असलेले लोक समाविष्ट होतात. पूर्वी समाजाने या लोकांना बहुतेकदा अनदेखा किंवा भेदभाव केला. 2. संविधानातील समानता तत्त्व भारतीय संविधानाचे Article 14, 15 आणि 16 तृतीय लिंग समुदायाला समानता […]

तृतीय लिंग समुदायासाठी संविधानाचे संरक्षण Read More »

भारताच्या संविधानातून समाजातील बदल आणि सुधारणा

संविधान म्हणजे काय? भारतीय संविधान म्हणजे देशाचे नियम, नागरिकांचे हक्क आणि सरकारच्या जबाबदाऱ्या यांचा मोठा संग्रह.हे संविधान समानता, न्याय आणि स्वातंत्र्य या तत्त्वांवर आधारित आहे. 1. जात, धर्म आणि सामाजिक भेदभावात बदल संविधानामुळे जातिवाद आणि अस्पृश्यतेविरुद्ध कायदे लागू झाले. दलित आणि पिछडलेल्या समाजाला समान हक्क आणि संधी मिळाल्या. Article 15 नुसार कोणत्याही व्यक्तीस जात, धर्म,

भारताच्या संविधानातून समाजातील बदल आणि सुधारणा Read More »

महात्मा फुले आणि वित्त सत्ता

“कोश मूलो दण्डः, दण्ड मूलं राज्यं” — या वचनाचा अर्थ असा की राज्याची शक्ती (दंड, म्हणजे कायदा आणि शासनशक्ती) धनावर आधारलेली असते, आणि ते धन राज्यावर अवलंबून असते. म्हणजेच राज्य आणि अर्थव्यवस्था हे एकमेकांचे आधारस्तंभ आहेत. महात्मा जोतिराव फुले यांनी याच विचारातून समाजातील आर्थिक आणि शैक्षणिक विषमता दाखवून दिली. त्यांनी सांगितले की “वित्त” (अर्थसत्ता) ज्याच्या

महात्मा फुले आणि वित्त सत्ता Read More »

तृतीयपंथीयांचे हक्क: कायद्यानुसार सुरक्षिततेचा आधार

भारतात तृतीयपंथीय (Transgender / तृतीयपंथीय समुदाय) लोकांचे हक्क २०१४ मध्ये सुप्रीम कोर्टाने दिलेल्या ऐतिहासिक नालिनी नागराजन (NALSA) निर्णयानुसार मान्यता मिळाली आहे. या निर्णयानंतर तृतीयपंथीय लोकांना केवळ ओळख मिळाली नाही, तर त्यांचे मानवी हक्क व सामाजिक सुरक्षा सुनिश्चित करण्याचा मार्गही खुले झाला. १. ओळख आणि नागरिकत्वाचे हक्क तृतीयपंथीयांना ‘लिंग ओळख’ निवडीची स्वातंत्र्य मिळते: पुरुष, महिला किंवा

तृतीयपंथीयांचे हक्क: कायद्यानुसार सुरक्षिततेचा आधार Read More »

फिर्यादीवर उलट गुन्हा दाखल झाल्यास तातडीचे कायदेशीर उपाय

भारतीय दंड संहिता (IPC) तसेच अनुसूचित जाती-जमाती अत्याचार प्रतिबंधक कायदा (SC/ST Act) अंतर्गत अनेक प्रकरणांत असे दिसून येते की, पीडिताने अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवल्यानंतर आरोपी व त्यांचे समर्थक उलटपक्षी फिर्यादीवरच खोटा गुन्हा दाखल करतात. हा प्रकार “काउंटर केस” किंवा “उलट गुन्हा” म्हणून ओळखला जातो. यामुळे खरी पीडित व्यक्ती आणखी त्रासाला सामोरी जाते. अशा वेळी काही तातडीचे

फिर्यादीवर उलट गुन्हा दाखल झाल्यास तातडीचे कायदेशीर उपाय Read More »

📝 महिला आयोगाकडे तक्रार कशी करावी? – स्टेप बाय स्टेप मार्गदर्शन

स्त्री म्हणून आपल्यावर अन्याय, छळ किंवा भेदभाव झाला असल्यास, राष्ट्रीय किंवा राज्य महिला आयोग हा एक महत्त्वाचा आणि कायदेशीर आधार आहे. पण अनेक महिलांना याकडे तक्रार कशी करावी हेच माहिती नसते. या लेखात आपण महिला आयोगाकडे तक्रार करण्याची प्रक्रिया – ऑनलाईन आणि ऑफलाईन – दोन्ही पद्धतीने सोप्या भाषेत समजून घेणार आहोत. 🔷 महिला आयोग म्हणजे

📝 महिला आयोगाकडे तक्रार कशी करावी? – स्टेप बाय स्टेप मार्गदर्शन Read More »

📝 CCTV फुटेज आणि पुरावा: कायद्याच्या दृष्टीने महत्त्व

आजकाल CCTV कॅमेरे प्रत्येक ठिकाणी दिसतात — घरांत, बाजारात, कार्यालयात आणि अगदी पोलीस स्टेशनसारख्या सरकारी ठिकाणीही. पण या फुटेजचा कायद्याच्या दृष्टिकोनातून किती महत्त्व आहे?काय CCTV फुटेज न्यायालयात पुराव्याच्या स्वरूपात वापरला जाऊ शकतो का? या लेखात आपण याबाबत सविस्तर पाहणार आहोत. 🔷 CCTV म्हणजे काय? CCTV (Closed Circuit Television) म्हणजे एक प्रकारचा व्हिडीओ कॅमेरा जो विशिष्ट

📝 CCTV फुटेज आणि पुरावा: कायद्याच्या दृष्टीने महत्त्व Read More »

📝 पोलीस कोठडीत मृत्यू: CCTV कॅमेरे असते तर काय घडलं नसतं?

भारतामध्ये दरवर्षी शेकडो लोकांचा मृत्यू पोलीस कोठडीत होतो. यातील बरेच मृत्यू “नैसर्गिक” किंवा “अपघाती” म्हणून घोषित केले जातात, पण वास्तवात ते अत्याचार, मारहाण किंवा मानसिक छळाचे परिणाम असतात. या परिस्थितीत प्रश्न उभा राहतो –जर पोलीस स्टेशनमध्ये CCTV कॅमेरे कार्यरत असते, तर हे मृत्यू घडले असते का? 🔴 पोलीस कोठडीतील मृत्यू – एक गंभीर समस्या NCRB

📝 पोलीस कोठडीत मृत्यू: CCTV कॅमेरे असते तर काय घडलं नसतं? Read More »

अर्थतज्ज्ञ डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी देशाला काय दिलं?

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे केवळ भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार नव्हते, तर ते एक दूरदृष्टी असलेले अर्थतज्ज्ञ, समाजसुधारक आणि कामगार व वंचित वर्गाचे खरे रक्षक होते. त्यांनी राबवलेल्या धोरणांमुळे भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा पाया मजबूत झाला आणि कामगारांना हक्क, सुरक्षा आणि सन्मान मिळाला. त्यांचे योगदान इतके व्यापक आहे की ते काही मुद्द्यांत मांडता येईल: १. कामगारांना मूलभूत सेवा व

अर्थतज्ज्ञ डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी देशाला काय दिलं? Read More »

फुले- शाहु – आंबेडकर विचार स्तंभाचे निलंग्यात भूमिपूजन..

निलंगा/ लातूर,दि.१७ फुले, शाहु ,आंबेडकर यांच्या विचाराचा वारसा पुढे चालू ठेवण्यासाठी मनुवादी सरकारच्या विरोधात रस्त्यावर उतरून लोकशाही मार्गाने आंदोलन करत असताना मौजे रामलिंग मुदगड ता.निलंगा जिल्हा लातूर येथील कायद्याचे शिक्षण घेत असलेला तरुण सोमनाथ सूर्यवंशी यांना परभणी येथील जातीयवादी पोलिसांकडून अमानुष मारहाण करण्यात आली. या झालेल्या मारहाणीत सोमनाथ सूर्यवंशी याचा मृत्यू झाला. मात्र परभणी पोलिसांकडून

फुले- शाहु – आंबेडकर विचार स्तंभाचे निलंग्यात भूमिपूजन.. Read More »