एवं मे सुतं | एकं समयं भगवा सवात्थियं विहरित जेतवने अनाथ पिण्डिकस्स आरामे | अथ खो अञ्ञतरा देवता अभिक्कन्ताय रत्तिया अभिकन्तवण्णा केवलकप्पं जेतवनं ओभासेत्वा | येन भगवा तेनुपङकमि, उपसङकत्मित्तवा भगवंन्त अभिवादेत्वा एकमन्तं आठ्ठासि | एकमन्तं ठ्ठिता खोसा देवता भगवन्त गाथाय अज्झाभासि |
पराभवन्त पुरिसं मयं पुच्छाम गोतमं|
भगवन्तं पुट्ठमागम्म, किं पराभवतो मुखं||१||
सुविज्जानो भवं होति, सुविजानो पराभवो|
धम्मकामो भवं होति, धम्मोदस्सो पराभवो||२||
इति हेतं विजानाम, पठमो सो पराभवो|
दुतियं भगवा ब्रुही, किं पराभवो मुखं||३||
असन्तस्स पिसा होन्ति, सनते न कुरुते पियं|
असतं धम्म रोचेति, तं पराभवतो मुखं||४||
इति हेतं विजानाम, दुतियो सो पराभवो|
तितयं भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||५||
निद्दासिली सभासिली अनुठ्ठता च यो नरो|
अलसोपञ्ञाणो, तं पराभवतो मुखं||६||
इति हेतं विजानाम, ततियो सो पराभवो|
चतुत्थं भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||७||
यो मातरं वा पितरं वा जिण्णकं गतयोब्बन|
पहु सन्ते न भरति, तं पराभवतो मुखं||८||
इति हेतं विजानाम, चतुत्थो सो पराभवो|
पञ्चम भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||९||
यो ब्राम्हणं वा समणं वा ञ्ञ वा पि वनिब्बकं|
मुसावादेन पञ्चेति, तं पराभवतो मुखं||१०||
इति हेतं विजानाम, पञ्चमो सो पराभवो|
छठ्ठंम भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||११||
पहूतवित्तो पुरिसो सहिरज्जो सभोजनो|
एको भुञ्ञति सादूनि, तं पराभवतो मुखं||१२||
इति हेतं विजानाम, छठ्ठमो सो पराभवो|
सत्तमं भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||१३||
जातित्थध्दो धनत्थध्दो गोत्तत्थध्दो च यो नरो|
सञ्ञाति अतिमञ्ञेति, कि पराभवतो मुखं||१४||
इति हेतं विजानाम, सत्तमो सो पराभवो|
अठ्ठम भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||१५||
इत्थिधुत्तो सुराधुत्तो, अक्खधुत्तो च यो नरो|
लध्दं लध्दं विनासेति, तं पराभवतो मुखं||१६||
इति हेतं विजानाम, अठ्ठमो सो पराभवो|
नवमं भगवा ब्रहि, किं पराभवतो मुखं||१७||
सेहि दारेहि असंतुट्टो वेसियासु पदिस्सति|
दिस्सति परदारे सु, तं पराभवतो मुखं||१८||
इति हेतं विजानाम नवमो सो पराभवो|
दसमं भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं||१९||
अतीतयोब्बनो पोसो आनेति तिम्बरुत्थनिं |
तस्सा इस्सा न सुपति, तं पराभवतो मुखं ||२०||
इति हेतं विजानामं, दससो सो पराभवो |
एकादसमं भगवा ब्रुहि, कीं पराभवतो मुखं ||२१||
इत्थिं सोण्डिं विकिरणिं पुरीसं वापि तादिसं |
इस्ससरियम्मि ठापेति, तं पराभवतो मुखं ||२२||
इति हेतं विजानामं, एकादसमो सो पराभवो |
व्दादसमं भगवा ब्रुहि, किं पराभवतो मुखं ||२३||
अप्पभोगो महातंडःॊ खत्तिये जायते कुले |
सोध रज्जं पत्थयति, तं पराभवतो मुखं ||२४||
एते पराभवो लोके पण्डितो समवेक्खियं
आरियो दस्सनसम्पन्न स लोकं जिवंति ||२५||
मराठी अर्थ
पराभव सुत्त
“म्हणून, माझ्या मुला,एकेकाळी, धन्य एक जेटा ग्रोव्ह, अनाथपिंडिका उद्यानात राहत होता.
मग, काही देवता, जेताच्या ग्रोव्हला प्रकाशमान करून, सुंदरतेला मागे टाकून, धन्याच्या जवळ आले, पूजा केली आणि एका बाजूला उभे राहिले.एका बाजूला उभे राहून, जेटाच्या ग्रोव्हमधील एका विशिष्ट देवतेने धन्याच्या उपस्थितीत हा श्लोक बोलला:
‘व्यक्तीसाठी पराभव म्हणजे काय?एखाद्या व्यक्तीसाठी, पराभव काय नाही?
मला हे जाणून घ्यायचे आहे, हे शाक्यन!’धन्याने उत्तर दिले:
‘इतरांची मने जाणून घेणे हा पराभव आहे.इतरांची मने न जाणणे म्हणजे पराभव नव्हे.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा दुसरा पराभव आहे. स्वतःला आवर न ठेवणे म्हणजे पराभव होय.
स्वतःला रोखणे म्हणजे पराभव नव्हे.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा तिसरा पराभव आहे.स्वतःच्या कामात आनंद न होणे म्हणजे पराभव होय.
स्वतःच्या कामात आनंद मानणे म्हणजे पराभव नव्हे.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा चौथा पराभव आहे.
स्वतःवर नियंत्रण न ठेवणे म्हणजे पराभव होय.स्वतःवर नियंत्रण ठेवणे म्हणजे पराभव नव्हे.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा पाचवा पराभव आहे.
आई बाबांचा सन्मान न करणे हा पराभव आहे.आई आणि वडिलांचा सन्मान करणे हा पराभव नाही.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा सहावा पराभव आहे.ज्यांचे आई, वडील, आईवडील किंवा भाऊ संरक्षण करतात त्यांच्याशी व्यभिचार करणे म्हणजे पराभव होय.
ज्यांना त्यांचे आई, वडील, पालक किंवा भाऊ संरक्षण देतात त्यांच्याशी व्यभिचार न करणे हा पराभव नाही.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा सातवा पराभव आहे.सजीवांना मारणे म्हणजे पराभव होय.सजीवांना मारणे म्हणजे पराभव नव्हे.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा आठवा पराभव आहे.खोटे बोलणे म्हणजे पराभव.खरे बोलणे म्हणजे पराभव नव्हे.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा नववा पराभव आहे.दुसऱ्याच्या बायकोकडे जाणे म्हणजे पराभव होय.दुसऱ्याच्या बायकोकडे न जाणे म्हणजे पराभव नव्हे.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा दहावा पराभव आहे.जे दिले नाही ते घेणे म्हणजे पराभव होय.जे दिले नाही ते न घेणे म्हणजे पराभव नव्हे.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा अकरावा पराभव आहे.
ब्राह्मण किंवा तपस्वी यांसारख्या सदाचारी आचरणाची निंदा करणे म्हणजे पराभव होय.सदाचारी आचरण करणाऱ्यांचा अपमान न करणे म्हणजे पराभव नव्हे.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा बारावा पराभव आहे.लोभ म्हणजे पराभव.लोभ नसणे म्हणजे पराभव नाही.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा तेरावा पराभव आहे.चुकीच्या उपजीविकेत गुंतणे म्हणजे पराभव होय.योग्य उपजीविकेत गुंतणे म्हणजे पराभव नाही.
अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा चौदावा पराभव आहे.निष्काळजीपणाला कारणीभूत असलेल्या नशा करणे म्हणजे पराभव होय.निष्काळजीपणाला कारणीभूत असलेल्या नशा न करणे म्हणजे पराभव नव्हे.अशा प्रकारे मला पराभव समजतो.हा पंधरावा पराभव आहे.
हे शाक्यन, जगातले हे पंधरा पराजय ज्ञानी माणसाला दिसतात. जो या पराभवांपासून मुक्त होतो, जो सद्गुणी, ज्ञानी आणि पवित्र जीवन जगतो, तो या जगात आनंदाने जगतो.”