६ प्रकारचे महापाप कोणते आहेत? गरू कर्म म्हणजे काय?

#करणीय मेत्त सुत्त

करणीय मेत्ता सुत्त (Karaṇīya Mettā Sutta) हे पालि कॅनॉनमधील सुत्त निपात मधील एक प्रसिद्ध सुत्त आहे, ज्यात मैत्रीभाव (मेत्ता) कसा वाढवावा हे सांगितले आहे.
तुमच्या प्रश्नातील दोन गोष्टी — ६ प्रकारचे महापाप आणि गरू कर्म — हे बुद्धधर्मातील कर्म-शास्त्राशी संबंधित आहेत.


६ प्रकारचे महापाप (महाअनन्तरिय कर्म)

बुद्धधर्मात काही कर्म इतके जड मानले गेले आहेत की त्यांचा फल तात्काळ मिळतो आणि ते पुनर्जन्म ठरविण्यात निर्णायक ठरतात. त्यांना अनन्तरिय गरू कर्म म्हणतात.
ही सहा पापे खालीलप्रमाणे आहेत —

  1. आईचा वध करणे (माता-घात)

  2. वडिलांचा वध करणे (पिता-घात)

  3. अरहंताचा वध करणे (परिपूर्ण साधू किंवा ज्ञानप्राप्त व्यक्ती)

  4. बुद्धास शारीरिक इजा पोहोचवणे

  5. संघात फूट पाडणे (बौद्ध भिक्षूंच्या संघात फूट घालणे)

  6. बुद्धाला मारण्याचा विचार ठेवून त्याचा प्रयत्न करणे (काही ग्रंथांत हा सहावा मुद्दा स्पष्ट वेगळा दिला आहे)

काही परंपरांमध्ये ही यादी पाच अनन्तरिय पापांची दिली जाते, तर सहावा मुद्दा विविध भाष्यांमध्ये नमूद असतो.


गरू कर्म म्हणजे काय?

गरू कर्म म्हणजे अतिशय जड, प्रबळ कर्म.
याचे वैशिष्ट्य असे की —

  • त्याचा परिणाम पुढच्या जन्मात ताबडतोब भोगावा लागतो.

  • इतर हलक्या कर्मांपेक्षा याचे फल अधिक प्रबळ असते, त्यामुळे ते आधी कार्यान्वित होते.

  • अनन्तरिय पापे हीच सर्वांत जड गरू अकुशल कर्मे मानली जातात.

  • चांगल्या बाजूने पाहिल्यास अर्हंतत्व प्राप्ती किंवा बुद्धत्व मिळविण्याचे पुण्यकर्म हेही गरू कुशल कर्म असू शकते.